AB Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması ve Emisyon Ticaret Sistemi Kapsam Karşılaştırması

Sayın Üyemiz,

Ticaret Bakanlığından alınan yazıya atıfla, AB Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması ve Emisyon Ticaret Sistemi Kapsam Karşılaştırması kapsamında, Avrupa Birliği (AB) tarafından Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında geliştirilen Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) mevzuat taslağının nihai hale getirilmesi amacıyla, Avrupa Parlamentosu, Konsey ve Komisyon arasında yürütülen üçlü müzakerelerin dördüncüsünün 12 Aralık 2022 tarihinde gerçekleştirildiği aktarılmaktadır. Anılan yazıda devamla, AB Emisyon Ticaret Sisteminin (ETS) güncellenmesi kapsamında ele alınan ücretsiz tahsisatların sonlandırılma takvimi ve AB endüstrisine ihracat desteği sağlanması konularında uzlaşıya varılması koşuluyla SKDM taslağına ilişkin ön anlaşmanın sağlandığı duyurulmuştur.

SKDM'nin yürürlüğe girişiyle birlikte AB ile ikili ve uluslararası ticaret anlaşmalarımızdan kaynaklanan menfaatlerimize halel gelmemesini teminen, mevzuattaslağına ilişkin ülke görüşlerimiz AB Komisyonu ile paylaşılmaktadır. SKDM Taslak Tüzüğü’nün amacı, Avrupalı üreticilerin AB Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) altında maruz kaldığı karbon ücretlerine bağlı maliyet artışları nedeniyle, AB’deki üretimin, iklim değişikliği ile mücadele çabası AB düzeyinde olmayan ülkelere kaymasını engellemek olarak açıklanmaktadır.

Öte yandan, SKDM’nin Dünya Ticaret Örgütü ve diğer uluslararası ticaret anlaşmalarının ayrımcı olmamaya yönelik kurallarına uyumluluğunun da sağlanması gerekmektedir. Bu kapsamda, SKDM’ye dâhil edilen ürünlerin ithalatında, AB üreticileri ve AB’de üretilen ürünler karşısında ithalatçı ve ithal ürünleri dezavantajlı durumda bırakan bir uygulamaya başvurulmaması gerekmektedir. Ancak, iç tüketim ve üretimin de aynı şekilde kısıtlanmasını gerektiren tedbirlerle bir arada uygulanmak kaydıyla, tükenebilir doğal kaynakların korunması; insan, bitki ve hayvan hayatı ve sağlığının korunması gibi istisnai amaçlar doğrultusunda, bu kurala aykırı önlemler alınabilmektedir. Fakat bu önlemlerin, ticarette ülkeler arasında keyfi ve gerekçelendirilemeyen bir ayrımcılığa veya uluslararası ticarette örtülü bir kısıtlamaya yol açmaması da gerekmektedir.

Bu çerçevede, AB’nin SKDM mevzuatını geliştirirken AB ETS mevzuatı altında kendi üreticilerine uyguladığından daha fazla bir yükle ihracatçılarımızı karşı karşıya bırakıp bırakmadığı hususu, uluslararası anlaşmalardan kaynaklanan menfaatlerimizin korunması açısından Ticaret Bakanlığınca incelenmektedir.

Bilindiği üzere, AB ETS kapsamına giren aktiviteler ve ilgili sera gazları, 2003/87/EC sayılı Yönetmeliğin bir örneği ilişikte gönderilen EK-1’inde listelenmekte ve birçok aktivite belirli eşik değerlere tabi olarak kapsama alınmaktadır. Öte yandan, SKDM Tüzüğü’nün uygulanacağı ürün kapsamı, mevzuat taslağının EK-1’inde ürünlerin gümrük tarife istatistik pozisyonları (AB CN kodları) üzerinden belirlenmektedir. Buna ilaveten, SKDM Taslağına ilişkin 12 Aralık 2022 tarihli üçlü müzakerelerde varılan ön anlaşma çerçevesinde;

• Mevzuatın uygulanacağı ürün kapsamı alüminyum, çelik, çimento, elektrik ve gübrenin yanı sıra hidrojeni içerecek şekilde genişletilmiştir.

 

• SKDM kapsamındaki ürünlerin üretiminde kullanılan girdilerden bir kısmı da kapsama alınmıştır. Bu hususta, “aglomere edilmiş demir cevherleri (agglomerated iron ores)”; “ferro-manganez (ferro-manganese)”; “ferro-krom (ferro-chromium)”; “ferronikel (ferro-nickel)”; “kaolin ve diğer kaolinli killer (kaolin and other caolinic clays)” kapsama alınan girdiler (precursors) olarak sayılmıştır. Söz konusunu girdiler, SKDM kapsamındaki ürünlerin üretiminde kullanılıyor ise bu girdilerin üretim aşamasında oluşan gömülü emisyonların da, gerektiği ölçüde üretici firmaların tedarikçilerinden temin edilerek, SKDM mevzuatının EK-3'ünde belirlenen "karmaşık ürünlere (complex goods)" ilişkin gömülü emisyon hesaplama metodu çerçevesinde dikkate alınması gerekecektir.

 

• Kapsama ilişkin bir diğer husus ise mevzuatın etkisiz kılınmasını (circumvention) önlemek üzere bazı işlenmiş ürünlerin (downstream products) kapsama dahil edileceği açıklamasıdır. Bu hususta, demir-çelik girdileri kullanılarak üretilen “vida ve cıvatalar (bolts and screws)” kapsama alınacak ürünlere örnek olarak sayılmaktadır.
• Bu itibarla, SKDM ve ETS mevzuatlarının eşdeğerliğinin anlaşılabilmesi amacıyla Ticaret Bakanlığınca, SKDM taslak mevzuatının EK-1'inde sayılan CN kodları ve yeni ekleneceği bildirilen hidrojen ile demir-çelikten vida ve cıvataların (CN kodları bu aşamada açıklanmamıştır) ihracatı itibariyle SKDM’ye tabi olacak olmakla birlikte, AB ETS Yönetmeliği’nin EK-1’indeki aktivite eşik değerleri itibariyle ETS kapsamına girmeyecek üretici/tesislerimizin bulunup bulunmadığı araştırılmaktadır.

Bilgilerinize sunarız.

Ekler:

1. Taslak Tüzük

2. Aktivite, Kapasite ve Üretim Süreçleri