Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Yapılan Değişiklikler (Genel Bilgilendirme)

Sayın Üyemiz,

 

Malumlarınız olduğu üzere Nisan ayı içerisinde Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara ilişkin birtakım değişiklikler gerçekleştirilmiş olup, söz konusu değişiklikler aşağıda özetlenmektedir.

 

TCMB’ye Satış Zorunluluğu: 18.04.2022 tarihinden itibaren İhracat Bedellerinin TCMB’ye Satış Zorunluluğuna İlişkin Oran %25’ten %40’a çıkarılmıştır.

Menkul Satış Sözleşmeleri: 19.04.2022 tarih ve 31814 sayılı Resmi Gazetede Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’De Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (TEBLİĞ NO: 2022- 32/66) yayımlanarak aynı gün yürürlüğe girmiştir. Yapılan yeni düzenleme ile, menkul satış sözleşmelerine konu ödeme yükümlülüklerinin, Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Yine aynı tebliğ ile kamu kurum ve kuruluşları bu düzenlemenin dışında tutularak, kamu kurum ve kuruluşlarının veya Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketlerinin taraf olduğu gayrimenkul satış ve gayrimenkul kiralama dışında kalan sözleşmelerde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması, ödenmesi ve kabul edilmesi mümkün hale getirilmiştir. Bahsi geçen karara ilişkin bağlantı linki: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/04/20220419-8.htm

• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı konuya ilişkin bir basın duyurusu yapmış olup söz konusu basın duyurusuna ilişkin bilgiler aşağıda özetlenmiştir:
  • Türkiye’deki yerleşik kişiler ile ilgili;
    • 19.04.2022 tarihinden önce kendi aralarında akdetmiş oldukları menkul satış sözleşmelerinde döviz cinsinden kıymetli evraklar kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi şartı aranmamaktadır.
    • 19.04.2022 tarihinden önce düzenlenmiş faturalar kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi şartının aranmamaktadır. Ayrıca bahsedilen Tebliğ’de geçen “menkul” ibaresinin gayrimenkul tanımına girmeyen her türlü mal ve eşyayı kapsamaktadır. Türkiye’de yerleşik kişiler ile dışarıda yerleşik kişiler arasında akdedilmiş/akdedilecek menkul satış sözleşmelerine ilişkin ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.
    • 19.04.2022 tarihinden itibaren döviz cinsinden düzenlenmiş olan çek vb. ödeme araçlarının Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdettikleri/akdedecekleri menkul satış sözleşmeleri konusu ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde kullanılması mümkün değildir.
    • 19.04.2022 tarihinde gerçekleştirilen değişiklik öncesinde olduğu gibi değişiklik sonrasında da Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri taşıt satış sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün değildir.
    • Tebliğin Döviz Cinsinden ve Dövize Endeksli Sözleşmeler başlıklı 8’inci maddesinin diğer fıkralarında yer alan menkul satış sözleşmeleri dışındaki sözleşmelere ilişkin ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden kabul edilmesi ve yerine getirilmesine yönelik herhangi bir değişiklik yapılmadığının ve mevcut istisnaların geçerli olduğu belirtilmiştir.
    • Duyuru Linki: https://www.hmb.gov.tr/haberler/turk-parasi-kiymetini-koruma-hakkinda-32-sayili-karara-iliskin-2008-32-34-sayili-tebligde-degisiklik-yapilmasina-dair-2022-32-66-sayili-teblige-iliskin-duyuru

 

İhracat Bedelinin Diğer Yöntemlerle Tahsili: Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 19.04.2022 ve 21.04.2022 tarihli yazıları ile birlikte İhracat Genelgesi’nin “İhracat bedelinin diğer yöntemlerle tahsili” başlıklı 13’üncü maddesinde ve “Terkin” başlıklı 28 inci maddesinde yeni değişiklikler yapılmıştır.

• İhracat Bedelinin Çekle Tahsili: İhracat Bedelinin Çekle Tahsili İhracat ile yapılan işlemlerde İhracat Genelgesinin "İhracat bedelinin diğer yöntemlerle" tahsili başlıklı 13’üncü maddesindeki hükümlere uyulması şartıyla çek ile ödeme yapılabilmektedir. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 19.04.2022 tarih ve 1140372 sayılı yazısı ile söz konusu maddede bazı değişiklikler yapılmış olup bu değişiklikler aşağıdaki gibidir:
  • İhracat bedeli olarak tevdi edilen çeklerin ciro edilmesi durumunda İBKB düzenlenebilmesi için çek bedelinin vadesinde tahsil edildiğine dair banka yazısı aranacaktır.
  • Türkiye’deki bankalarca düzenlenen çeklerin iştira edilerek ihracata ilişkin İBKB düzenlenebilmesi için çeki düzenleyen bankanın çek bedelinin yurt dışından geldiğini belirten yazısı aranmaktadır.
  • Ancak, serbest bölgede faaliyet gösteren Türkiye’de yerleşik ithalatçı firmalardan alınan döviz çekleri için bu hüküm uygulanmayacaktır.
• İhracatta Terkin Limiti: Hazine ve Maliye Bakanlığının 21.04.2022 tarih ve 1150193 sayılı yazısı gereğince İhracat Genelgesi’nin "Terkin" başlıklı 28’inci maddesinde yapılan değişiklik sonucu ihracatta terkin limiti 25.04.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 15.000 ABD doları olarak uygulanmasına karar verilmiştir. Buna göre, her bir gümrük beyannamesi itibarıyla;
  • 15.000 ABD doları veya eşitine kadar noksanlığı olan ihracat hesapları doğrudan bankalarca ödeme şekline ve toplam beyanname tutarına olan oranına bakılmaksızın,
  • 15.000 ABD doları veya eşitinden yüksek olmakla birlikte 100.000 ABD doları veya eşitini aşmamak üzere, beyanname veya formda yer alan bedelin %10’una kadar noksanlığı olan (sigorta bedellerinden kaynaklanan noksanlıklar dahil) ihracat hesapları doğrudan bankalarca veya 90 günlük ihtarname süresi içinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlıkları/Müdürlüklerince ödeme şekline bakılmaksızın,
  • 200.000 ABD doları veya eşitini aşmamak üzere, 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 9 uncu maddesinde belirtilen mücbir sebep ve haklı durum halleri göz önünde bulundurulmak suretiyle beyanname veya formda yer alan bedelin %10’una kadar açık hesaplar ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, terkin edilmek suretiyle kapatılacaktır. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından İhracat Genelgesinde yapılan bu değişiklikler 25.04.2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
• İhracat Genelgesi: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/e90670f7-fc2e-453c-acd3-88098334b484/%C4%B0hracat+Genelgesi.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-e90670f7-fc2e-453c-acd3-88098334b484-nOS6H1H

 

Bilgilerinize sunarız.